Co zrobić, gdy utracimy paszport – kilka cennych informacji

Utrata lub zniszczenie paszportu to spory problem, zwłaszcza jeśli zdarzy się nagle, przed zaplanowanym wcześniej zagranicznym wyjazdem. Pokrzyżowanie urlopowych planów to jednak tylko jeden z problemów, z jakimi trzeba będzie się zmierzyć. O czym musisz wiedzieć, jeśli stracisz paszport za granicą lub w Polsce? Gdzie zgłosić kradzież? Ile kosztuje wyrobienie nowego dokumentu? Dowiesz się tego z poniższego poradnika.

Co zrobić, kiedy stracimy paszport?

Aby zgłosić utratę lub zniszczenie dokumentu paszportowego, konieczne będzie wcześniejsze przygotowanie niezbędnych dokumentów, takich jak:

• Dowód osobisty
• Inny dokument ze zdjęciem (np. prawo jazdy, paszport innego kraju, lub legitymacja szkolna czy studencka) w przypadku braku dowodu
• Uszkodzony dokument dotychczasowy – w przypadku, gdy zgłaszamy uszkodzenie, a nie utratę

Pamiętaj! Jeśli dojdzie do kradzieży Twojego paszportu, od razu zgłoś sprawę na policję, niezależnie od tego, czy do zdarzenia doszło w kraju, czy za granicą.

Jak czytamy na stronie gov.pl: „Twój paszport zaginął lub został uszkodzony? Ktoś ci go ukradł? Zgłoś to jak najszybciej w punkcie paszportowym, a w przypadku kradzieży dodatkowo na komisariacie policji. Jeśli jesteś za granicą – sprawę możesz zgłosić w konsulacie. Dopiero po twoim zgłoszeniu urzędnik anuluje paszport”.

Gdzie zgłosić stracenie paszportu i ile to trwa?

Zgubienie paszportu należy zgłosić jak najszybciej do dowolnego punktu paszportowego lub polskiego konsulatu. Informacje o adresach punktów paszportowych znajdują się na stronach internetowych urzędów wojewódzkich. Niezależnie od tego, czy do stracenia paszportu dojdzie w Polsce, czy za granicą, procedury wyglądają tak samo.

Informacje o adresach polskich konsulatów znajdują się na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Uwaga! Jeśli urzędnik anuluje paszport, nie będzie można tego cofnąć, nawet jeśli dokument np. za jakiś czas się odnajdzie.

Kto może zgłosić utratę paszportu?

Zgłosić utratę dokumentu paszportowego może:

• Każda osoba, której paszport uległ zniszczeniu, zgubił się, lub został skradziony.
• Rodzic lub prawny opiekun w imieniu osoby, która nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych (osoby niepełnoletnie) oraz osoby całkowicie lub częściowo ubezwłasnowolnionej.
• Osoby, które znalazły czyjś zgubiony paszport.

Ile kosztuje wyrobienie nowego paszportu?

Jeśli straciliśmy paszport w sposób niezawiniony przez nas, wydanie nowego dokumentu (bez ulg) dla osoby dorosłej będzie nas kosztowało 140 złotych.

Wyrobienie nowego dokumentu po utracie poprzedniego – jeśli sami ponosimy odpowiedzialność za jego zniszczenie lub zgubienie – wiąże się niestety z największymi kosztami. Wydanie nowego paszportu to w takiej sytuacji aż 200% ceny podstawowej.

Oznacza to, że osoby, które nie korzystają z ulg, zamiast 140 złotych, za swój dokument zapłacą aż 420 złotych. Np. dzieci do 13 roku życia, bez prawa do ulgi, otrzymają we wspomnianej sytuacji paszport nie za 60, lecz za 180 złotych, a osoby dorosłe uprawnione do 50% zniżki – 210, zamiast 70 złotych.

Zdarza się, że konieczne może okazać się wyrobienie paszportu tymczasowego (ważnego 12 miesięcy), np. przed zaplanowaną wcześniej podróżą. Taki dokument to koszt 30 złotych.

A jak wyglądają ceny poza Polską? Na stronie gov.pl możemy natomiast przeczytać, że:

„[…] jeśli składasz wniosek za granicą – informację o opłacie znajdziesz na stronie polskiego konsulatu w kraju, w którym chcesz dostać paszport”.

Zgubienie paszportu w podróży?

Jeśli do utraty lub zniszczenia naszego paszportu dojdzie podczas pobytu za granicą, swoje pierwsze kroki powinniśmy skierować do polskiego konsulatu. To właśnie tam można zgłosić problem z dokumentem oraz złożyć wniosek o wydanie nowego paszportu. Co należy zrobić?

• Złożyć w polskim konsulacie oświadczenie o utracie dokumentu paszportowego
• Złożyć wniosek o wydanie paszportu tymczasowego, umożliwiającego powrót do Polski

Jeżeli w kraju, do którego wyjeżdżamy, nie ma polskiej placówki konsularnej, należy udać się do konsulatu dowolnego kraju członkowskiego Unii Europejskiej.

Pamiętaj! Warto dokładnie sprawdzić i zapisać dane kontaktowe oraz adres konsulatu w kraju, do którego wyjeżdżamy, aby w razie utraty dokumentu usprawnić proces uzyskania nowego paszportu.

Jak wyrobić paszport tymczasowy?

Aby otrzymać paszport tymczasowy, musimy złożyć w stosownym punkcie paszportowym wniosek, dołączając do niego odpowiednie dokumenty.

W Polsce można to zrobić w dowolnym punkcie paszportowym urzędu wojewódzkiego, niezależnie od miejsca zameldowania.

Przebywając za granicą, z wnioskiem należy się natomiast udać do polskiego konsulatu.

Po złożeniu skompletowanego wniosku oraz uiszczeniu opłaty za wydanie dokumentu, paszport już po kilku dniach będzie gotowy do odbioru.

Jakie dokumenty będą potrzebne?

• Wniosek o wydanie paszportu tymczasowego – można go pobrać w dowolnym punkcie paszportowym lub polskim konsulacie. W przypadku składania wniosku poza Polską, wniosek o wydanie przez konsula RP paszportu tymczasowego można również pobrać ze strony polskiego konsulatu w kraju, w którym staramy się o wyrobienie dokumentu
• Jedna kolorowa fotografia paszportowa – zdjęcie musi być aktualne, czyli wykonane max 6 miesięcy przed złożeniem wniosku. Można je wykonać u fotografa lub samodzielnie, stosując się do wytycznych
• Dowód opłaty za paszport tymczasowy – np. potwierdzenie przelewu na konto bankowe urzędu
• Dowód osobisty
• Dokument potwierdzający nagłe zdarzenie, uzasadniające wnioskowanie o paszport tymczasowy
• Pełny lub skrócony odpis polskiego aktu urodzenia – dla osób składających wniosek za granicą, bez nr PESEL
• Pełny lub skrócony odpis polskiego aktu małżeństwa – dla osób, które zawarły małżeństwo za granicą i towarzyszyła temu zmiana ich nazwiska
• Pełny lub skrócony odpis dowolnego polskiego aktu stanu cywilnego albo dokument, potwierdzającego polskie obywatelstwo – urzędnik może poprosić o taki dokument, jeśli zauważy rozbieżności w danych lub będzie miał wątpliwości co do naszego obywatelstwa lub danych tożsamości

W jakich sytuacjach wyrobienie paszportu tymczasowego będzie możliwe?

• Poważna choroba lub pogrzeb kogoś z bliskiej rodziny (potrzebne będzie potwierdzenie takiego zdarzenia)
• Nagły przypadek lub zdarzenie, związane z naszą działalnością zawodową (potrzebne będzie potwierdzenie takiego zdarzenia)
• Tymczasowy brak możliwości pobrania odcisków palców
• Gdy paszport stracił ważność albo został skradziony podczas naszego pobytu za granicą (w takiej sytuacji można otrzymać paszport tymczasowy w celu powrotu do kraju stałego pobytu)
• Kiedy nie mieszkamy na stałe w Polsce, ale przebywasz w kraju jedynie tymczasowo i chcemy wrócić do miejsca stałego pobytu
• Kiedy nie mieszkamy na stałe w Polsce i tymczasowo przebywamy za granicą, ale w innym państwie niż to, które jest miejscem naszego stałego pobytu

Ile trzeba czekać na wyrobienie paszportu tymczasowego?

Wyrobienie paszportu tymczasowego nie trwa tak długo, jak ma to miejsce w przypadku biometrycznego dokumentu. Gov.pl informuje, że: „Paszport tymczasowy otrzymasz tak szybko, jak to możliwe”.

W praktyce oznacza to, że paszport otrzymamy – najczęściej – już po kilku (2-3) dniach, chociaż czas oczekiwania może się wydłużyć, jeśli o dokument wnioskujemy poza Polską.

Zasady odnalezionego dokumentu

Odnaleziony dokument paszportowy nie podlega zwrotowi osobie, której został uprzednio wydany. Osoba, która znalazła paszport innej osoby, jest obowiązana do przekazania tego dokumentu do najbliższego organu paszportowego, Policji lub innego organu administracji publicznej. Organy te przekazują paszport organowi paszportowemu, który go wydał.

Informuje o tym punkt 3. art. 36 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych, w którym czytamy, iż:

„Osoba, która znalazła dokument paszportowy innej osoby, jest obowiązana do przekazania tego dokumentu do najbliższego organu paszportowego, Policji lub innego organu administracji publicznej. Organy te przekazują dokument organowi paszportowemu, który go wydał”.