Co zrobić, gdy utracimy paszport – kilka cennych informacji

Utrata lub zniszczenie paszportu to spory problem, zwłaszcza jeśli zdarzy się nagle, tuż przed zaplanowanym wcześniej zagranicznym wyjazdem. Pokrzyżowanie urlopowych planów to jednak tylko jeden z problemów, z jakimi trzeba będzie się zmierzyć. O czym musisz wiedzieć, jeśli stracisz paszport za granicą lub w Polsce? Gdzie zgłosić kradzież? Ile kosztuje wyrobienie nowego dokumentu? Dowiesz się tego z poniższego poradnika.

Utrata paszportu – i co dalej?

Jeśli chcesz zgłosić utratę lub zniszczenie paszportu, możesz wybrać jedną z dwóch ścieżek. Pierwsza z nich wymaga wizyty w urzędzie. Druga umożliwia załatwienie wszelkich formalności związanych z tym zdarzeniem w pełni online.

Zgłoszenie utraty paszportu osobiście

Jeśli zamierzasz zgłosić utratę paszportu osobiście, musisz przygotować:

• dowód osobisty lub jakikolwiek inny dokument ze zdjęciem (np. prawo jazdy, paszport innego kraju lub legitymację szkolną czy studencką);
• uszkodzony paszport – w przypadku, gdy utrata wynika z uszkodzenia dokumentu.

Pamiętaj! Jeśli dojdzie do kradzieży Twojego paszportu, od razu zgłoś sprawę na policję, niezależnie od tego, czy do zdarzenia doszło w kraju, czy za granicą.

Na stronie gov.pl widnieje informacja: „Twój paszport zaginął lub został uszkodzony? Ktoś ci go ukradł? Zgłoś to jak najszybciej w punkcie paszportowym, a w przypadku kradzieży dodatkowo na komisariacie policji. Jeśli jesteś za granicą – sprawę możesz zgłosić w konsulacie. Dopiero po twoim zgłoszeniu urzędnik anuluje paszport”.

Zgłoszenie utraty paszportu przez internet

Zgłoszenia utraty paszportu przez internet możesz dokonać z dowolnego miejsca, o ile masz możliwość potwierdzenia swojej tożsamości online. Służą do tego m.in. e-dowód i profil zaufany. Po wypełnieniu formularza Twój dokument zostanie automatycznie unieważniony w Rejestrze Dokumentów Paszportowych (niezależnie od dnia i godziny wysłania zgłoszenia).

Warto wiedzieć! Zgłoszenia utraty paszportu dyplomatycznego lub służbowego MSZ można dokonać wyłącznie osobiście.

Gdzie zgłosić utratę paszportu i ile to trwa?

Zgubienie paszportu należy jak najszybciej zgłosić w dowolnym punkcie paszportowym lub w polskim konsulacie. Informacje o adresach punktów paszportowych znajdują się na stronach internetowych urzędów wojewódzkich. Niezależnie od tego, czy do stracenia paszportu dojdzie w Polsce, czy za granicą, procedury wyglądają tak samo.

Utrata paszportu w Polsce

Wniosek można złożyć w dowolnym punkcie paszportowym w kraju, niezależnie od miejsca zameldowania. Urzędnik przyjmie zgłoszenie od razu (konieczne będzie sporządzenie oświadczenia o okolicznościach zdarzenia) i anuluje dokument w ewidencji paszportów. Na miejscu od razu możesz złożyć wniosek o wydanie nowego paszportu.

Utrata paszportu za granicą

Zgłoszenia można dokonać w każdym polskim konsulacie za granicą. Zgłoszenie powinno zostać przyjęte od razu (w obecności konsula należy wcześniej spisać oświadczenie o okolicznościach utraty lub zagubienia dokumentu). Dotychczasowy paszport zostanie anulowany. Wniosek o wydanie nowego paszportu można złożyć od razu po zgłoszeniu.

Informacje o adresach polskich konsulatów znajdują się na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych (pod tym linkiem: https://www.gov.pl/web/dyplomacja/polskie-przedstawicielstwa-na-swiecie).

Uwaga! Jeśli urzędnik anuluje paszport, nie będzie można tego cofnąć, nawet jeśli dokument np. za jakiś czas go znajdziesz.

Kto może zgłosić utratę paszportu?

Zgłosić utratę dokumentu paszportowego może:

• każda osoba, której paszport uległ zniszczeniu, zgubił się lub został skradziony;
• rodzic lub prawny opiekun w imieniu osoby, która nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych (osoby niepełnoletnie) oraz osoby całkowicie lub częściowo ubezwłasnowolnionej;
• osoba, która znalazła cudzy paszport.

Utrata paszportu a wyrobienie nowego – ile to kosztuje?

Standardowo wyrobienie nowego paszportu dla osoby niemającej żadnych ulg to koszt 140 złotych. Kwota ta wzrasta jednak o 200% – w przypadku utraty lub zniszczenia wciąż ważnego dokumentu.

Oznacza to, że osoby niekorzystające ze zniżek, zamiast 140 złotych, za swój dokument zapłacą wówczas aż 420 złotych. Np. dzieci do 13. roku życia, bez prawa do ulgi, otrzymają we wspomnianej sytuacji paszport nie za 60 zł, lecz za 180 zł, a osoby dorosłe uprawnione do 50% zniżki – 210 zł, zamiast 70 zł.

Zdarza się, że konieczne okazuje się wyrobienie paszportu tymczasowego (ważnego 12 miesięcy), np. przed zaplanowaną wcześniej podróżą. Taki dokument to koszt 30 zł.

A jak wyglądają ceny poza Polską? Na stronie gov.pl widnieje informacja, że:

„[…] jeśli składasz wniosek za granicą – informację o opłacie znajdziesz na stronie polskiego konsulatu w kraju, w którym chcesz dostać paszport”.

Utrata paszportu za granicą – gdzie się udać?

Jeśli do utraty lub zniszczenia paszportu dojdzie podczas pobytu za granicą, swoje pierwsze kroki trzeba skierować do polskiego konsulatu. To właśnie tam można zgłosić problem z dokumentem oraz złożyć wniosek o wydanie nowego paszportu. Co dokładnie należy wtedy zrobić?

• Złożyć w polskim konsulacie oświadczenie o utracie dokumentu paszportowego.
• Złożyć wniosek o wydanie paszportu tymczasowego, umożliwiającego powrót do Polski.

Jeżeli w kraju, w którym przebywasz, nie ma polskiej placówki konsularnej, musisz udać się do konsulatu dowolnego kraju członkowskiego Unii Europejskiej.

Pamiętaj! Warto dokładnie sprawdzić i zapisać dane kontaktowe oraz adres konsulatu w kraju, do którego wyjeżdżasz, aby w razie utraty dokumentu usprawnić proces uzyskania nowego paszportu.

Jak wyrobić paszport tymczasowy?

Aby otrzymać paszport tymczasowy, musisz złożyć w stosownym punkcie paszportowym wniosek, dołączając do niego odpowiednie dokumenty.

W Polsce można to zrobić w dowolnym punkcie paszportowym urzędu wojewódzkiego, niezależnie od miejsca zameldowania.

Przebywając za granicą, z wnioskiem należy się natomiast udać do polskiego konsulatu.

Po złożeniu skompletowanego wniosku oraz uiszczeniu opłaty za wydanie dokumentu, paszport już po kilku dniach będzie gotowy do odbioru.

Jakie dokumenty są potrzebne?

Aby wyrobić paszport tymczasowy, potrzebujesz wyszczególnionych poniżej dokumentów.

• Wniosek o wydanie paszportu tymczasowego – można go pobrać w dowolnym punkcie paszportowym lub polskim konsulacie. W przypadku składania wniosku poza Polską, wniosek o wydanie przez konsula RP paszportu tymczasowego można również pobrać ze strony polskiego konsulatu w kraju, w którym staramy się o wyrobienie dokumentu.
• Jedna kolorowa fotografia paszportowa – zdjęcie musi być aktualne, czyli wykonane maksymalnie 6 miesięcy przed złożeniem wniosku. Można je wykonać u fotografa lub samodzielnie, stosując się do wytycznych.
• Dowód opłaty za paszport tymczasowy – np. potwierdzenie przelewu na konto bankowe urzędu
• Dowód osobisty
• Dokument potwierdzający nagłe zdarzenie, uzasadniające wnioskowanie o paszport tymczasowy
• Pełny lub skrócony odpis polskiego aktu urodzenia – dla osób składających wniosek za granicą, bez nr PESEL
• Pełny lub skrócony odpis polskiego aktu małżeństwa – dla osób, które zawarły małżeństwo za granicą i towarzyszyła temu zmiana ich nazwiska
• Pełny lub skrócony odpis dowolnego polskiego aktu stanu cywilnego albo dokument, potwierdzającego polskie obywatelstwo – urzędnik może poprosić o taki dokument, jeśli zauważy rozbieżności w danych lub będzie miał wątpliwości co do naszego obywatelstwa lub danych tożsamości

W jakich sytuacjach wyrobienie paszportu tymczasowego jest możliwe?

Aby ubiegać się o paszport tymczasowy, muszą wystąpić możliwe do udokumentowania okoliczności wskazujące na to, że taki dokument jest w danej sytuacji niezbędny.

• Poważna choroba lub pogrzeb kogoś z bliskiej rodziny (potrzebne jest potwierdzenie takiego zdarzenia)
• Nagły przypadek lub zdarzenie, związane z Twoją działalnością zawodową (potrzebne jest potwierdzenie takiego zdarzenia)
• Tymczasowy brak możliwości pobrania odcisków palców
• Gdy paszport stracił ważność albo został skradziony podczas Twojego pobytu za granicą (w takiej sytuacji można otrzymać paszport tymczasowy w celu powrotu do kraju stałego pobytu)
• Kiedy nie mieszkasz na stałe w Polsce, ale przebywasz w kraju jedynie tymczasowo i chcesz wrócić do miejsca stałego pobytu
• Kiedy nie mieszkasz na stałe w Polsce i tymczasowo przebywasz za granicą, ale w innym państwie niż to, które jest miejscem Twojego stałego pobytu

Ile trzeba czekać na wyrobienie paszportu tymczasowego?

Wyrobienie paszportu tymczasowego nie trwa tak długo, jak ma to miejsce w przypadku biometrycznego dokumentu. Gov.pl informuje, że: „paszport tymczasowy otrzymasz tak szybko, jak to możliwe”.

W praktyce oznacza to, że paszport otrzymasz – najczęściej – już po kilku (2-3) dniach, chociaż czas oczekiwania może się wydłużyć, jeśli o dokument wnioskujesz poza Polską.