Co to jest paszport biometryczny?

Zwiedzanie świata nigdy nie było tak proste. Tanie bilety lotnicze, międzynarodowe serwisy bookingowe i wszechobecny dostęp do internetu – to wszystko ułatwia odkrywanie coraz to nowych miejsc. Aby kolekcjonowanie wspomnień z różnych zakątków globu było możliwe, trzeba zabrać ze sobą m.in. paszport biometryczny. Sprawdź, czym on właściwie jest! 

Co to jest paszport biometryczny?

Paszport biometryczny to dokument tożsamości zawierający dane o obywatelu w formie cyfrowej. Działa na identycznej zasadzie co zwykły paszport – uprawnia do przekraczania granic państwowych na całym świecie. Okazuje się go w trakcie kontroli granicznej, aby móc legalnie przebywać na terytorium większości krajów spoza UE.

Paszport biometryczny pozwala na zidentyfikowanie tożsamości konkretnej osoby na bazie elektronicznie zapisanego wizerunku twarzy, a także cech takich jak np. linie papilarne czy wzór siatkówki oka. Szczegółowe dane znajdują się w jego przypadku na wbudowanym w okładkę niewielkim, specjalnym chipie EEPROM, którego pojemność wynosi co najmniej 32 KB.

Zasady dotyczące tworzenia paszportów biometrycznych i zapisywania w nich danych regulują przepisy określone przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Zgodnie z rekomendacją zawartą w załączniku 9. do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, strony umowy muszą umieszczać dane biometryczne w paszportach swoich obywateli. Obowiązek dotyczy jednak wyłącznie cyfrowej fotografii. Odciski palców czy wzór siatkówki pozostają zaś opcjonalne.

Po co tworzy się paszporty biometryczne?

Biometria to nauka poświęcona sposobom rozpoznawania żywych osób na podstawie ich cech biologicznych – anatomicznych i fizjologicznych. Chodzi zarówno o mniej skomplikowane kwestie, takie jak np. wzór tęczówki czy siatkówki oka, jak i o znacznie bardziej złożone aspekty, np. układ naczyń krwionośnych.

Obecnie biometria odgrywa istotną rolę w procesie identyfikowania obywateli państw z różnych części globu. Ze względu na liczne korzyści, jakie za sobą niesie, współcześnie korzystają z niej niemal wszystkie kraje świata.

Głównym celem jej zastosowania w paszportach są:

• uproszczenie obsługi osób przekraczających granice państwowe – dzięki chipowi w paszporcie funkcjonariusz straży granicznej nie musi ręcznie wpisywać danych do systemu. Wystarczy, że zeskanuje paszport, aby odnotować informację o wjeździe na terytorium kraju danej osoby;
• utrudnienie fałszowania paszportów – informacje o posiadaczu dokumentu widniejące na papierze muszą zgadzać się z danymi zapisanymi w mikroprocesorze. Znacznie komplikuje to pracę fałszerzom dokumentów.

Biometrię uznaje się za jeden z najbardziej niezawodnych sposobów na weryfikowanie tożsamości osób. Nie ma się więc co dziwić, że nauka ta ma duże znaczenie dla bezpieczeństwa wewnętrznego poszczególnych państw.

Czy polskie paszporty są biometryczne?

W Polsce paszporty biometryczne obowiązują od 2006 roku. Ich wdrożenie miało związek z Rozporządzeniem Rady (WE) nr 2252/2004 z dnia 13 grudnia 2004 r. w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez Państwa Członkowskie.

Początkowo obecne w nich chipy zawierały jedynie fotografię w formie elektronicznej. Od 2009 roku, oprócz wizerunku właściciela dokumentu, na mikroprocesorze w polskim paszporcie zapisuje się także odciski palców.

Warto wiedzieć! Od 2018 r. do tylnej okładki książeczki wprowadzone zostały mikroczipy. Jest to wyczuwalna, poliwęglanowa wkładka, twardsza od reszty okładki.

Jak wyrobić polski paszport biometryczny krok po kroku?

Podczas ubiegania się o paszport nie obowiązuje rejonizacja. Przy wyborze punktu paszportowego nie musisz więc brać pod uwagę ani swojego adresu zameldowania, ani miejsca zamieszkania. Wypełniony formularz złożysz w dowolnym urzędzie wojewody lub oddziale zamiejscowym.

Niezależnie od tego, gdzie się udasz, musisz mieć ze sobą wypełniony wniosek i komplet załączników. Poniżej przedstawiono, jak krok po kroku wygląda cały proces ubiegania się o paszport.

1. Zgromadzenie załączników

Przed wizytą w urzędzie warto skompletować wszystkie niezbędne załączniki. Wraz z wypełnionym formularzem należy bowiem złożyć lub okazać:

• fotografię wykonaną nie wcześniej niż 6 miesięcy wstecz;
• dotychczas obowiązujący paszport (jeśli jest) lub dowód osobisty;
• dokument potwierdzający prawo do zniżki (np. legitymację studencką lub Kartę Dużej Rodziny);
• skrócony lub kompletny odpis aktu małżeństwa (jeśli miała miejsce zmiana nazwiska na skutek zawarcia małżeństwa za granicą).

2. Wniesienie opłaty za paszport

Koszt wyrobienia paszportu biometrycznego dla osoby niemającej prawa do zniżek to 140 zł. Połowę tej kwoty, a więc 70 zł, zapłacą zaś m.in. uczniowie i studenci od 18 do 24 roku życia, emeryci, renciści oraz osoby z niepełnosprawnością.

Ustawodawca przewidział też możliwość zwolnienia z obowiązku opłaty m.in. dla osób powyżej 70. roku życia (więcej informacji o zniżkach znajdziesz na oficjalnej stronie rządowej i w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie opłat za paszport i za paszport tymczasowy).

Za paszport zapłacisz w kasie znajdującej się w punkcie paszportowym lub przelewem. Niestety, ale nie istnieje jedno konto bankowe, na które należałoby wpłacić pieniądze. Informacji na ten temat musisz więc szukać na stronie wybranego urzędu.

Uwaga! Pamiętaj, aby zachować dowód wniesienia opłaty za paszport. Jest on niezbędny do złożenia wniosku. 

3. Wypełnienie i złożenie wniosku

Gotowy do uzupełnienia wniosek o wydanie paszportu znajdziesz w punkcie paszportowym. Formularz zawiera ok. 20 podpunktów podzielonych na kilka sekcji. Wzór formularza możesz obejrzeć w internecie.

Pierwsza część wniosku jest poświęcona podstawowym danym wnioskującego. Wpisuje się tam m.in. imię, nazwisko, datę urodzenia, miejsce urodzenia oraz płeć. Składa się tam też podpis, który docelowo znajdzie się na paszporcie.

Kolejne sekcje to oświadczenie o autentyczności danych, zgoda rodziców na wydanie paszportu dziecku oraz adnotacje urzędowe.

4. Oczekiwanie na paszport

Czas oczekiwania na paszport przeważnie nie przekracza 30 dni. Urzędnik przyjmujący Twój wniosek powinien poinformować Cię o prognozowanej dacie odbioru.

Uwaga! Paszport można odebrać tylko w tym samym punkcie, w którym składało się wniosek. 

Źródła:

• https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-paszport-usluga-dla-osoby-doroslej