Biały paszport – co to jest?

Biały paszport (ang. reentry permit) to zezwolenie na ponowny wjazd do USA przeznaczone dla osób legitymujących się zieloną kartą. Jest niezbędny, aby legalnie przebywać poza USA bez martwienia się o utratę statusu stałego rezydenta. Czym dokładnie jest taki dokument? W jakich sytuacjach trzeba się o niego ubiegać i  jak można go uzyskać? Sprawdź!

Kim jest stały rezydent USA?

Stały rezydent (ang. lawful permanent resident – LPR) to osoba, która długotrwale i w dobrej wierze przebywa w Ameryce. Prawo do legalnego pobytu przysługuje jej na podstawie Karty Stałego Pobytu Stanów Zjednoczonych wydanej przez Urząd Imigracyjny USA. 

Tzw. zieloną kartę (ang. green card) da się otrzymać na kilka sposobów. Można uzyskać ją m.in. na podstawie wizy imigracyjnej, dzięki zawarciu małżeństwa z obywatelem Ameryki lub w efekcie wygrania tzw. loterii wizowej. 

Co istotne, statusu LPR nigdy nie przyznaje dożywotnio. Pierwszą kartę stałego pobytu dostaje się na 2 lata, a kolejną na 10 lat. Istnieje też szereg sytuacji, w których można stracić do niej prawo. Dzieje się to często np. na skutek zbyt długiego pobytu poza USA. 

Do czego upoważnia zielona karta?

Karta Stałego pobytu Stanów Zjednoczonych uprawnia do:

• mieszkania i pracowania na terytorium USA przez określony czas;
• ubiegania się o obywatelstwo amerykańskie po spełnieniu określonych przesłanek;
• gromadzenia majątku na terenie USA;
• wielokrotnego przekraczania granic terytorialnych Stanów Zjednoczonych, o ile przestrzega się pewnych wytycznych;
• korzystania z oferty edukacyjnej szkół publicznych i uczelni wyższych;
• wstępowania do wybranych formacji zbrojnych USA;
• korzystania ze świadczeń przysługujących mieszkańcom Ameryki w ramach Social Security, Supplemental Security Income i Medicare;
• uzyskania amerykańskiego prawa jazdy.

Gwarantuje więc posiadaczowi wiele korzyści. 

Jakie zobowiązania ma stały rezydent USA?

Z legitymowania się zieloną kartą płyną nie tylko benefity, ale również pewne zobowiązania. Dotyczą one obowiązku podatkowego i sprawiają, że jej posiadacz musi regulować podatki dochodowe, federalne i stanowe. Powinien też zarejestrować się w Komisji Poborowej – zasada ta dotyczy mężczyzn w wieku 18-26 lat. 

Oprócz tego musi stale nosić przy sobie dokument potwierdzający status stałego rezydenta. Ponadto powinien raportować w Departamencie Bezpieczeństwa Narodowego każdorazową zmianę adresu.

Zielona karta a wyjazdy poza USA

Według amerykańskiego prawa imigracyjnego możliwość korzystania ze statusu stałego rezydenta mają jedynie ci, którzy przebywają i pracują w Stanach Zjednoczonych na stałe. W związku z tym każdy, kto wyjedzie z USA na nieco dłużej, musi liczyć się z tym, że może utracić prawo do korzystania z benefitów przypisanych właścicielom zielonej karty. 

Nie oznacza to, że osoby mające status LPR nie mogą wyjechać za granicę na wakacje czy w odwiedziny do rodziny. Znaczenie ma w tym kontekście jednak czas przebywania poza USA oraz cel opuszczenia kraju.

Trudności z dostępem do zielonej karty niekiedy zdarzają się nawet przy krótkotrwałych, 6-miesięcznych wyjazdach. Dzieje się tak, gdy amerykański urząd imigracyjny dowiedzie, że dana osoba nie przestrzega zasad obowiązujących stałych rezydentów i np. podjęła pracę lub zameldowała się w innym kraju.

Znacznie częściej problemy pojawiają się w przypadku wyjazdów na ponad 12 miesięcy. W razie oskarżenia o złamanie zasad określonych w prawie imigracyjnym to na osobie chcącej odzyskać prawo do statusu stałego rezydenta ciąży obowiązek wykazania, że mimo pobytu poza Ameryką chce ona wciąż mieszkać i zarabiać na terytorium Stanów Zjednoczonych. Musi wtedy udowodnić, że ma cel, dla którego zamierza wrócić – np. zatrudnienie, rodzinę, dom czy mieszkanie. 

Biały paszport – dokument podróży dla stałych rezydentów USA

Stali rezydenci planujący wyjechać ze Stanów Zjednoczonych na dłużej niż rok mają szansę zachować status LPR. Wystarczy, że odpowiednio wcześnie złożą wniosek o zezwolenie na długoterminowy pobyt poza USA (ang. reentry permit). 

Jest to tzw. biały paszport – dokument, który uprawnia do przebywania w innych krajach przez okres do 24 miesięcy bez ryzyka utraty statusu stałego rezydenta. Zasadę jego działania opisuje szczegółowo ustawa Federalna 8 CFR. Jedynym organem uprawnionym do jego wydawania jest United States Citizenship and Immigration Services (USCIS), a więc Urząd Imigracyjny USA. 

W wybranych sytuacjach zezwolenie reentry permit stanowi alternatywę dla paszportu kraju pochodzenia. Ze względu na jego specyfikę wiele państw na świecie honoruje biały paszport jako dokument podróży.

Jak uzyskać wniosek o biały paszport?

Biały paszport to więc dokument przeznaczony dla osób stale zamieszkujących USA, które planują długoterminowy wyjazd poza Amerykę i nie chcą utracić statusu LPR. Najlepiej ubiegać się o niego odpowiednio wcześnie, minimum 60 dni przed podróżą. Wówczas istnieje szansa, że uda się odebrać go jeszcze przed opuszczeniem kraju. 

Aby uzyskać reentry permit, trzeba wypełnić i złożyć formularz I-131 o wydanie dokumentu podróży (Application for Travel Documents, Parole Documents, and Arrival/Departure Records). Można to zrobić przez internet na oficjalnej stronie urzędu imigracyjnego działającej pod adresem https://www.uscis.gov/. Znajduje się tam gotowy do uzupełnienia wniosek wraz z instrukcjami. 

Co istotne, złożenie wniosku jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy faktycznie przebywa się na terytorium USA. Opuszczenie obszaru Stanów Zjednoczonych jest możliwe dopiero po dopełnieniu wszystkich związanych z tym formalności, a więc m.in. po pobraniu od rezydenta odcisków palców.

Czy można wyjechać z USA przed uzyskaniem białego paszportu?

O ile podczas aplikowania o biały paszport trzeba przebywać w USA, o tyle sam odbiór dokumentu może odbyć się już po opuszczeniu Ameryki. Aby było to możliwe, trzeba jednak wskazać w dokumentach odpowiednie miejsce, do którego ma trafić zezwolenie na długotrwały pobyt. W zależności od sytuacji może to być np. ambasada Stanów Zjednoczonych w Polsce. 

Przeważnie okres obowiązywania reentry permit to 24 miesiące. Mimo to po wygaśnięciu dokumentu istnieje możliwość przedłużenia jego ważności o kolejne 2 lata. W sumie można przeprowadzić ten proces 3-krotnie, zyskując szansę na legalne przebywanie poza USA bez ryzyka utraty zielonej karty nawet do 6 lat. 

Należy podkreślić, że mimo legitymowania się białym paszportem nie powinno się podejmować zatrudnienia czy osiedlać się na stałe poza USA. Osoby nieprzestrzegające tych zasad, nawet jeśli mają zezwolenie na długotrwały pobyt w innych krajach, muszą liczyć się z możliwością utraty zielonej karty.

Źródła:

• https://powroty.gov.pl/-/pracuje-w-dwoch-krajach.-gdzie-zaplace-skladki-;
• https://powroty.gov.pl/zielona-karta-i-bialy-paszport-9385;
• https://www.uscis.gov/sites/default/files/document/guides/B5en.pdf.